ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΗΣ ΔΙΗΜΕΡΙΔΑΣ

Η  Ελληνική Εταιρεία Θετικής Ψυχολογίας  οργανώνει διημερίδα με θέμα Θετική Ψυχολογία: Δύναμη στην κρίση στις 21 και  22 Οκτωβρίου  στο Χαροκοπειο Πανεπιστήμιο (Ελευθερίου Βενιζέλου 70, Καλλιθέα).

Δείτε το πρόγραμμα:

ΠΡΩΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΘΕΤΙΚΗΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ

ΔΙΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ Ε.Ε.ΘΕ.ΨΥ.

Η  Ελληνική Εταιρεία Θετικής Ψυχολογίας  οργανώνει στις 21 και  22 Οκτωβρίου  διημερίδα με θέμα:

Θετική Ψυχολογία: Δύναμη στην κρίση

Στη διημερίδα θα παρουσιαστούν ερευνητικά δεδομένα που έχουν προκύψει από έρευνα που πραγματοποίησαν πρόσφατα επιστήμονες του Παντείου Πανεπιστημίου και μέλη της Εταιρείας μας. Τα ευρήματα σχετίζονται  κυρίως με τα συναισθήματα που βιώνει ο σημερινός  κάτοικος της χώρας, γεγονός που αποκτάει μεγάλη βαρύτητα στις δύσκολες μέρες που διανύουμε.
Στη διημερίδα τα θέματα θα παρουσιαστούν από τη σκοπιά της Θετικής Ψυχολογίας, προσέγγιση που εστιάζει κυρίως στις δυνατότητες ανάκαμψης του ατόμου και των κοινωνικών ομάδων που απαρτίζουν την κοινωνία. Θα πραγματοποιηθούν ομιλίες και εργαστήρια στα οποία οι συμμετέχοντες θα έχουν την ευκαιρία να ανταλλάξουν ιδέες  και να εμβαθύνουν περισσότερο στα κύρια θέματα και εφαρμογές της Θετικής Ψυχολογίας.

ΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ

Οι στόχοι της ΕΕΘεΨυ αφορούν σε τρεις επιμέρους άξονες:

1. Συμβολή στη γνώση

• Η περαιτέρω κατανόηση και διερεύνηση των μηχανισμών λειτουργίας και των αρχών της Θετικής Ψυχολογίας.
• Η αξιοποίηση των αρχών της Θετικής Ψυχολογίας για τη μελέτη και υποστήριξη της ανθρώπινης ανάπτυξης και ευημερίας.
• Ο εντοπισμός, η καλλιέργεια και η ενδυνάμωση χαρακτηριστικών, ποιοτήτων και  διαδικασιών που συντελούν στην ανάπτυξη και την ευημερία ατόμων, ομάδων και  οργανισμών.

2. Συμβολή στην έρευνα

• Η ανάπτυξη και στάθμιση εργαλείων μέτρησης και καταγραφής προσωπικών χαρακτηριστικών, συμπεριφορών και γενικότερα φαινόμενων που σχετίζονται  με τη Θετική Ψυχολογία.
• Η ανάπτυξη τεχνογνωσίας, μέσα από συστηματική επιστημονική διερεύνηση, για την εφαρμογή της Θετικής Ψυχολογίας στους τομείς της σωματικής και ψυχικής υγείας, της ψυχοθεραπείας, της εκπαίδευσης, της οργανωτικής συμπεριφοράς και του αθλητισμού, σε ατομικό, ομαδικό και κοινωνικό επίπεδο.

3. Διάχυση γνώσης και ευαισθητοποίηση

• Η ενημέρωση, ευαισθητοποίηση και εκπαίδευση του ευρύ κοινού, των επαγγελματιών, των επιστημόνων και των οργανισμών στις αρχές, εφαρμογές και τις εξελίξεις στο χώρο της Θετικής Ψυχολογίας.
• Ο σχεδιασμός και υλοποίηση ερευνητικών, εκπαιδευτικών, ενημερωτικών, συμβουλευτικών, και ψυχοκοινωνικών δράσεων και παρεμβάσεων σε: επαγγελματίες υγείας, επιστήμονες, οικογένειες, σχολεία, οργανισμούς, κοινότητες και γενικότερα όσους ενδιαφέρονται για τις αξίες και τις αρχές της Θετικής Ψυχολογίας.

Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ FREDRICKSON

Καταρχήν το βασικό νόημα και οι βασικοί ορισμοί της θεωρίας της Fredrickson αντιδιαστέλλονται με την βασική αρχή της υπάρχουσας βιβλιογραφίας για τα συναισθήματα, σύμφωνα με την οποία, τα συναισθήματα ορίζονται ως προδιαθέσεις για συγκεκριμένη δράση, ως κινητήρια δύναμη δηλαδή των πράξεων μας. Ο ορισμός αυτός είναι σωστός, αναφέρεται όμως μοιραία περισσότερο στα αρνητικά συναισθήματα, καθώς αυτά έχουν μονοπωλήσει μέχρι στιγμής το ενδιαφέρον των ερευνητών. Ο φόβος π.χ. οδηγεί αποκλειστικά και μόνο στην τάση για φυγή και για απόδραση, ο θυμός στην τάση για επίθεση κ.ο.κ.

Η Fredrickson επισήμανε αυτόν τον μονοδιάστατο χαρακτήρα του ορισμού που υπήρχε για τα συναισθήματα και υποστήριξε ακριβώς ότι θα έπρεπε να αποδίδεται αποκλειστικά και μόνο στα αρνητικά συναισθήματα. Αντιθέτως υποστήριξε ότι τα θετικά συναισθήματα δεν μας δημιουργούν την προδιάθεση για μια συγκεκριμένη και αναπόφευκτη δράση, αλλά κατά κύριο λόγο μας «ελευθερώνουν», μας βοηθάνε να χαλαρώσουμε, να ισορροπήσουμε, να σκεφτούμε μια μεγάλη πληθώρα από εναλλακτικές λύσεις και ιδέες, να αναπτυχθούμε και να ωριμάσουμε. Σύμφωνα με αυτήν την θεωρία όταν οι άνθρωποι βιώνουν θετικά συναισθήματα (αγάπη, ενδιαφέρον, χαρά κ.α.) βελτιώνουν και εμπλουτίζουν το ρεπερτόριο των σκέψεων και των πράξεων που μπορούν να χρησιμοποιήσουν όταν αντιμετωπίζουν τις προκλήσεις της ζωής, δηλαδή διευρύνουν το πεδίο των εναλλακτικών λύσεων στις οποίες μπορούν να στραφούν για να επιλύσουν ένα πρόβλημα και χαρακτηρίζονται από μεγάλη ποικιλία δράσεων, στις οποίες μπορούν να καταφύγουν για να επιτύχουν ένα στόχο. Ένα δεύτερο βασικό στοιχείο στην θεωρία της Fredrickson είναι η λεγόμενη «ατέρμονα ανελισσόμενη αλυσίδα» (upward spiral). Η «ατέρμονα ανελισσόμενη αλυσίδα» αποτελεί το μακροπρόθεσμο αποτέλεσμα της βίωσης θετικών συναισθημάτων. Με την στιγμιαία βίωση κάποιου θετικού συναισθήματος το άτομο οδηγείται σε μια διαδικασία «διεύρυνσης» - εμπλουτισμού των προσωπικών του πόρων, όπως περιγράψαμε προηγουμένως. Η «διεύρυνση» αυτή ωφελεί το άτομο και μάλιστα η επίδραση της δεν είναι παροδική (όπως είναι το θετικό συναίσθημα που την προκάλεσε) αλλά συνεχής, με την έννοια ότι στρέφει το άτομο στην βίωση και άλλων θετικών συναισθημάτων, τα οποία με την σειρά τους θα οδηγήσουν σε νέα «διεύρυνση» δημιουργώντας με αυτόν τον τρόπο μια αδιάκοπη αλυσίδα. Χάρις στην «ατέρμονα ανελισσόμενη αλυσίδα» η ζωή του ατόμου κατακλύζεται από θετικά συναισθήματα. Ο μηχανισμός της «ατέρμονα ανελισσόμενης αλυσίδας» βοηθάει το άτομο να αναπτυχθεί και να ωριμάσει με ιδανικό τρόπο, ενώ παράλληλα συντελεί στο να θωρακίσει την ψυχική υγεία του απέναντι σε κάθε ψυχική διαταραχή (Fredrickson & Joiner, in press). Τέλος ένα ακόμη σημαντικό εύρημα στην θεωρία των θετικών συναισθημάτων είναι και η λεγόμενη "The Undoing Hypothesis" (Η υπόθεση του αντιδότου), η οποία μας πληροφορεί ότι ανάμεσα στα ποικίλα και πολυάριθμα αποτελέσματα της δράσης των θετικών συναισθημάτων είναι και η δυνατότητα που παρέχουν στο άτομο που τα βιώνει, να καταπολεμήσει τις περιοριστικές συνέπειες των αρνητικών συναισθημάτων.

Τα θετικά συναισθήματα δηλαδή μπορούν να βοηθήσουν το άτομο απέναντι στα αρνητικά συναισθήματα λειτουργώντας ως αντίδοτο (Baron 1976, Fredrickson & Levenson 1998, Fredrickson, Mancuso, Branigan & Tugade 2002, Solomon & Corbit 1974, Wolpe 1958).

Συνοπτικά λοιπόν τα 4 βασικά αποτελέσματα της βίωσης των θετικών συναισθημάτων σύμφωνα με την θεωρία της Fredrickson (2000) είναι τα εξής:

1) Διεύρυνση του ορίζοντα της σκέψης και της ποικιλίας των δράσεων και της συμπεριφοράς των ανθρώπων (Fredrickson & Branigan 2000).

2) Αντιμετώπιση των συνεπειών των αρνητικών συναισθημάτων ("The Undoing Hypothesis", Fredrisckson & Levenson 1998).

3) Χτίσιμο ισχυρού ψυχισμού, μεγάλων ψυχολογικών αντοχών και εξασφάλιση καλής ψυχικής υγείας ("Psychological Resilience", Tugade & Fredrickson 2000).

4) Κινητοποίηση μηχανισμών (Upward Spiral) που οδηγούν κλιμακωτά σε ψυχική και συναισθηματική ευημερία (Fredrickson & Joiner 2000).

ΜΗΝΥΜΑ ΠΡΟΕΔΡΟΥ

Η ίδρυση της Ελληνικής Εταιρείας Θετικής Ψυχολογίας αποτελεί αποτέλεσμα δύο συνιστωσών. Από τη μια, αποτελεί την φυσική εξέλιξη της ερευνητικής ομάδας για την μελέτη των θετικών συναισθημάτων που ιδρύθηκε το 1998 στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.

Αυτή η ομάδα αποτελούνταν κυρίως από διδακτορικούς, μεταπτυχιακούς, και προπτυχιακούς φοιτητές που μοιράζονταν το ενδιαφέρον για το γνωστικό αντικείμενο της θετικής ψυχολογίας και των θετικών συναισθημάτων και την επιθυμία τους να συμμετέχουν σε ερευνητικές δραστηριότητες. Σήμερα, 12 χρόνια αργότερα, τα περισσότερα μέλη της ομάδας, πτυχιούχοι, απόφοιτοι και κάτοχοι διδακτορικών τίτλων, εργαζόμενοι στο ευρύτερο χώρο της ψυχολογίας, παραμένουν ενεργοί στο χώρο της έρευνας και διατηρούν την πεποίθηση οτι ο κλάδος της Θετικής Ψυχολογίας συμβάλει στην ανάπτυξη και προαγωγή της επιστημονικής γνώσης στην Ψυχολογία. Αυτή η ομάδα επιστημόνων αποτελεί τον κορμό της Εταιρείας και εκφράζει την επιθυμία τους για συστηματική συμμετοχή στα ερευνητικά δρώμενα της Ψυχολογίας.

Από την άλλη, τα τελευταία 12 χρόνια ο κλάδος της Θετικής Ψυχολογίας έχει ταχύτατα αναπτυχθεί και καθιερωθεί. Η αρχική καχυποψία, σκεπτικισμός, και κριτική έχουν αντικατασταθεί από ενδιαφέρον και σεβασμό. Οι θεωρητικές προτάσεις, εννοιολογικά μοντέλα και τα ερευνητικά αποτελέσματα έχουν κινήσει την ερευνητική περιέργεια και ενδιαφέρον ερευνητών από διαφορετικούς γνωστικούς τομείς και κλάδους της Ψυχολογίας, με αποτέλεσμα την ένταξη και μελέτη κεντρικών εννοιών και μεταβλητών της Θετικής Ψυχολογίας στα περισσότερα γνωστικά αντικείμενα της ψυχολογίας.

Έννοιες, όπως η ψυχολογική ανθεκτικότητα, το νόημα ζωής, η περιέργεια, η ροή, η έμπνευση, η διεύρυνση, η αίσθηση υποκειμενικής ευτυχίας, οι αξίες, και η ικανοποίηση από την ζωή, που είτε προέρχονται είτε επανήλθαν στο προσκήνιο από τον κλάδο της Θετικής Ψυχολογίας μελετώνται σε σχέση με την μάθηση, ανάπτυξη, γνωστικές λειτουργίες, νευροψυχολογικές και ψυχοθεραπευτικές διεργασίες.

Το μεράκι αυτής της ομάδας επιστημόνων και οι επιστημονικές εξελίξεις μας οδήγησαν στην σύσταση της Ε.Ε.ΘΕ.ΨΥ.

Οραματιζόμαστε να αποτελέσουμε το εφαλτήριο για την μελέτη, προώθηση και εφαρμογή της επιστημονικής συνεισφοράς της Θετικής Ψυχολογίας στη Ελλάδα, να συμμετέχουμε ενεργά στην διεθνή ερευνητική κοινότητα και να συμβάλουμε στην παραγωγή και ανάπτυξη επιστημονικής γνώσης.

Με εκτίμηση

Σταλίκας Αναστάσιος, PhD

Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Θετικής Ψυχολογίας